Interview opnemen of niet?
Het opnemen van een interview met een audiorecorder vond ik altijd een gedoe. Iets met teveel risico’s. Het is immers techniek, wat kapot kan gaan. Nee, geef mij maar gewoon pen en papier. Scheelt ook veel tijd bij het maken van het verhaal. Maar nu ik de stap toch heb gemaakt, zie ik de grote voordelen ervan in. En kan ik het iedereen aanraden!
“Neem je het niet op?”, kreeg ik eens te horen tijdens een interview. Nee, ik gaf de voorkeur aan alleen een ouderwets schrijfblokje en een balpen. Wel neem ik altijd twee pennen mee. Eentje voor reserve als de andere ineens dienst weigert. En dat gebeurt vaker dan je denkt.
Het opnemen van het interview zag ik niet zitten. Je zult maar per ongeluk vergeten de recorder aan te zetten. Of de batterijen geven er tijdens het gesprek de brui aan. Zónder dat je het in de gaten hebt. Of het geluid wordt niet goed opgenomen en is daardoor onbruikbaar. Allemaal nadelen, waardoor ik het niet interessant vond om een recorder mee te nemen.
Terugluisteren
Ook kost het veel tijd om thuis de geluidsband weer helemaal terug te luisteren in plaats van door de aantekingen te scannen. En vaak gebruik je het interview voor het verhaal niet chronologisch. De kop, leuke citaten en het begin van het verhaal kunnen net zo goed ergens middenin het gesprek zitten. Dan is het doorspitten van je aantekeningen sneller dan de geluidsband door te nemen. “Waar zit dat stukje ook alweer?”
Andere nadelen van het opnemen kunnen zijn dat de geïnterviewde niet meer alles gaat zeggen. Want het wordt opgenomen. Met alleen pen en papier krijg je nog weleens te horen: “Dit is niet voor in de krant, maar…” En het kan ervoor zorgen dat de gesprekspartner gereserveerder is met vertellen.
Maar thuis had ik wel een audiorecorder liggen. De Zoom H1n met een dooie kat, zoals dat in het Engels zeggen: een harige muts tegen windgeluiden. Deze had ik niet gekocht voor dit doel, maar om er geluidseffecten mee op te nemen. Voor gebruik in video.
Digitale meeluisterpen
Ooit heb ik tijdens interviews weleens een meeluisterende pen gebruikt. Dat was de ultieme uitvinding voor schrijvende verslaggevers. Een digitale pen van het merk Livescribe. Naast dat je ermee kon schrijven, nam het vernuftige gereedschap het gesprek ook op. En daar bleef het niet bij. Want door op je aantekeningen met de pen te klikken, wist deze precies wat erop dat moment werd gezegd. Ideaal! Je kunt door je aantekeningen scannen en door er met de pen op de klikken hoor je wat er op dat moment werd gezegd.
Maar er zat een nadeel aan deze digipen. Je moest er speciaal papier voor gebruiken. Met allemaal miniscule puntjes. Er zat in de pen een infraroodcameraatje verwerkt die de weg op het papier kon vinden door die puntjes te ‘lezen’. Op die manier kon de pen ontcijferen wat er op dat moment op dat punt van het papier is gezegd.
Daarnaast bleek het display in de pen niet van hoge kwaliteit te zijn. Na verloop van tijd werkte het display niet meer en kon je niet meer zien of de pen aan stond of niet. En dan is het gokken geblazen of er een opname van het gesprek wordt gemaakt. Of toch niet.
Ik ging met mijn Zoom h1n audiorecorder een nieuwe poging wagen. Ik had meerdere politieke interviews achter elkaar. Dan is een correct verslag extra belangrijk. Het gesprek terugluisteren leek mij dan ook ideaal.
Uiteraard gevraagd of de geïnterviewde geen bezwaar had en de recorder aan. Daarnaast bleef ik wel gewoon stug aantekeningen maken. Puur ook als extra back up. Mocht de opname misslukken, dan hebben we de aantekeningen nog.
Blijvertje
Voor mij bleek het een succes. En nu na vele interviews later, is het voor mij een blijvertje. Net als een extra pen, neem ik nu ook twee extra batterijtjes mee.
De audio gebruik ik als back up. Het verhaal begin ik te schrijven aan de hand van mijn aantekeningen. Pas wanneer ik denk: “Wat heeft-ie ook alweer precies gezegd?” pak ik de mp3 erbij. Of ik luister de band helemaal na, nadat ik het verhaal al in grote lijnen klaar heb. Heb ik een anekdote of iets anders gemist? Dan is een opname handig om te hebben.
Netjes vraag ik elke keer of de geïnterviewde bezwaar heeft wanneer ik het opneem. En tot nu toe moet de eerste nog komen die weigert. Ook houden gesprekspartners zich niet in en komen soms met ‘off the record’-opmerkingen. Terwijl de recorder nog gewoon aan staat.
Gebruik je alleen een recorder, dan heb je het grote voordeel dat je volledige in gesprek kunt gaan. In plaats van dat je aantekeningen moet maken en daardoor geen oogcontact hebt. En soms de draad van het verhaal kwijt kunt raken.
Maar het heeft als nadeel dat je teveel vertrouwd op een apparaat, dat kan haperen. Er is geen papieren back up.
Voordelen
- Je kunt het verhaal terugluisteren
- Je kunt het artikel ook pas later maken
- Je zou het als podcast kunnen gebruiken
- Citaten zijn terug te luisteren
- Je hebt bewijs wat er precies is gezegd
- Ook te gebruiken als je later voor een ander verhaal een citaat nodig hebt
Nadelen
- Recorder kan (ongemerkt) dienst weigeren
- Extra apparaat om mee te nemen
